Burgerbevraging 2023

De burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor is van start gegaan!
* Wil je de vragenlijst Gemeentemonitor invullen? Klik door naar www.gemeentemonitor.be en vul de inlogcode in die je vindt op je uitnodigingsbrief.
* Wil je de vragenlijst Stadsmonitor invullen? Klik door naar www.stadsmonitor.be en vul de inlogcode in die je vindt op je uitnodigingsbrief.
* Nog vragen? Neem eens een kijkje in onze lijst met vaak gestelde vragen en antwoorden.

Het Agentschap Binnenlands Bestuur staat in voor de ontwikkeling en de publicatie van verschillende lokale beleidsmonitoren, waaronder de Gemeente-Stadsmonitor. De Gemeente-Stadmonitor telt meer dan 300 cijferreeksen die de staat van jouw gemeente of stad in beeld brengen en die gebruikt kunnen worden om het lokale beleid voor te bereiden en te ondersteunen.

Ruim 100 cijferreeksen komen voort uit de grootschalige burgerbevraging Gemeente-Stadmonitor bij de inwoners van elke Vlaamse gemeente en stad. Ben je tevreden over jouw gemeente of stad? Is het leuk wonen in jouw buurt? Zijn er voldoende fietspaden? Hoe tevreden ben je over de dienstverlening in jouw gemeente of stad? Zijn er genoeg activiteiten?

Met de resultaten van deze bevraging wil het Agentschap Binnenlands Bestuur elk lokaal bestuur ondersteunen om betere beleidsbeslissingen te nemen. Deze inzichten geven ons immers een uitstekende kijk op wat voor elke burger belangrijk is in zijn of haar gemeente of stad. Dit is dan ook een unieke kans om jouw mening te geven over je gemeente of stad.

Van woensdag 22 maart tot begin juni 2023 zal het Agentschap Binnenlands Bestuur in elke Vlaamse gemeente een representatief deel van de inwoners van 17 tot 85 jaar bevragen.

Burgerbevraging 2020

Is het leuk wonen in mijn buurt? Kan ik veilig fietsen in mijn gemeente of stad? Ben ik tevreden over de voorzieningen? Bij bijna 400.000 Vlamingen viel in september 2020 een bevraging over hun gemeente of stad in de brievenbus.

In 2020 organiseerde het Agentschap Binnenlands Bestuur in samenwerking met Statistiek Vlaanderen de burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor. Hiermee werd gepeild naar de tevredenheid, de participatie en het gedrag van burgers, en dat over heel uitlopende thema's heen: van samenleven over mobiliteit tot wonen en klimaat. Voor inwoners is deze driejaarlijkse burgerbevraging dan ook een unieke kans om hun mening te geven over beleidsrelevante thema’s. Voor lokale besturen op hun beurt genereert de burgerbevraging een schat aan informatie, in de vorm van 140 indicatoren over het leven en wonen in de gemeente.

De Stadsmonitor richt zich op de dertien centrumsteden en werd in 2020 voor de zevende keer uitgevoerd. De Gemeentemonitor richt zich op de 287 andere Vlaamse gemeenten en steden (vóór de fusies van 1 januari 2019 nog 295 gemeenten) en werd in 2020 voor de tweede keer georganiseerd. Beide bevragingen werden voor deze editie van de Gemeente-Stadsmonitor maximaal op elkaar afgestemd. Bijgevolg beschikken we nu voor elke Vlaamse gemeente over een groot aantal indicatoren uit de burgerbevraging.

Alle indicatoren uit de burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor vind je hier.

Download alle resultaten

Benieuwd naar alle resultaten van de burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor voor jouw gemeente? Download ze hier integraal in overzichtelijke Excel-bestanden.
- Armoede (< 1 MB)
- Cultuur en vrije tijd (1 MB)
- Demografie (< 1 MB)
- Klimaat, milieu en natuur (< 1 MB)
- Lokaal bestuur (< 1 MB)
- Mobiliteit (< 1 MB)
- Onderwijs en vorming (< 1 MB)
- Samenleven (< 1 MB)
- Werk (< 1 MB)
- Wonen en woonomgeving (< 1 MB)
- Zorg en gezondheid (< 1 MB)

- Alle indicatoren (5 MB)

Voor een Excel-bestand met alle data per indicator kan je terecht op de overzichtspagina van de indicatoren.

Wil je zelf aan de slag met de atomaire data van de burgerbevraging voor wetenschappelijk onderzoek of verdere analyses? Dat is mogelijk; je kan deze data opvragen. Contacteer ons en we helpen je graag bij het afsluiten van een dataprotocol ter bescherming van persoonsgegevens. Het is immers cruciaal dat de surveydata vertrouwelijk worden behandeld. Je kan op voorhand alvast dit aanvraagformulier bekijken en invullen, zodat we samen meteen aan de slag kunnen gaan.

Voor de belangrijkste resultaten van de voorgaande edities van de Stadsmonitor kan je terecht op de themapagina Centrumsteden.

De vragenlijst Gemeente-Stadsmonitor

De vragenlijst van de burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor is tot stand gekomen op basis van de vragenlijsten van de voorgaande edities, aangevuld met feedback van andere entiteiten van de Vlaamse overheid, een delegatie van de dertien centrumsteden, een delegatie van de 287 andere gemeenten en steden en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). De vragenlijst voor de dertien centrumsteden en die voor de overige gemeenten werden voor deze editie van de Gemeente-Stadsmonitor maximaal op elkaar afgestemd.

Hoe verliep de burgerbevraging 2020?

De burgerbevraging startte (na corona-uitstel) op 9 september 2020 in de gemeenten en op 17 september 2020 in de centrumsteden. De respondenten kregen eerst de kans om een digitale vragenlijst in te vullen. De respondenten die de vragenlijst, na een eerste herinnering, niet digitaal hadden ingevuld, kregen een papieren versie aangeboden.

Wie werd bevraagd?

In elke Vlaamse gemeente werd een representatief staal van de inwoners van 17 tot en met 85 jaar bevraagd, zodat voor elke gemeente statistisch betrouwbare uitspraken mogelijk zijn. In totaal werden voor alle 300 gemeenten samen 377.530 personen gevraagd om deel te nemen aan het onderzoek.

De steekproeftrekking gebeurde door het Rijksregister en dit op basis van een steekproefplan. De steekproef is gebaseerd op een impliciete stratificatie: de populatielijst werd geordend volgens geslacht, leeftijd en nationaliteit, waarna systematisch eenheden werden geselecteerd. Stel bijvoorbeeld dat er in een gemeente van 50.000 inwoners 500 mensen geselecteerd moeten worden. De sprong is dan gelijk aan 100. Er wordt een toevalsgetal (t) getrokken tussen 1 en 100. De steekproef bevat dan de elementen t, 100+t, 200+t… Elke inwoner had op die manier evenveel kans om aan het onderzoek deel te nemen. Dit is een eerste voorwaarde voor representativiteit van de respons. Zo zijn voor elke gemeente statistisch betrouwbare uitspraken mogelijk over de tevredenheid, het gedrag en de participatie van inwoners.

Vertrouwelijkheid van persoonsgegevens staat voorop

Alle persoonsgegevens die in het kader van de burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor werden verzameld, werden verwerkt volgens en beschermd door de vereisten van de Europese en Belgische privacyregelgeving, in het bijzonder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het Agentschap Binnenlands Bestuur werkte voor deze bevraging samen met de Vlaamse Statistische Autoriteit, die als vertrouwenspartij werd aangesteld door het Rijksregister. De Vlaamse Statistische Autoriteit zorgde voor de verwerking van de adresgegevens voor deze bevraging. Een gespecialiseerd veldwerkbureau verzorgde het drukwerk en de verzending van de bevraging om de gegevensverwerking conform de AVG te laten verlopen. Hiertoe kreeg het Agentschap Binnenlands Bestuur een machtiging van het Rijksregister en sloot het een protocol af tussen de betrokken partijen. De vertrouwelijkheid van persoonsgegevens kon zo op elk ogenblik worden gewaarborgd.

Het Agentschap Binnenlands Bestuur heeft enkel een gepseudonimiseerd databestand ontvangen om de resultaten van de burgerbevraging te genereren. Het verwerkt deze gegevens voor de realisatie van de Gemeente-Stadsmonitor en voor statistische en wetenschappelijke doeleinden. Ze staan voor beleidsrelevant onderzoek ook ter beschikking van de Vlaamse gemeenten en steden. Alle resultaten worden altijd uitsluitend op een geaggregeerd niveau gepubliceerd. Er worden nooit individuele gegevens gepubliceerd.

4 op 10 inwoners nam deel aan de bevraging

Van de 377.530 aangeschreven personen vulden er 150.326 de vragenlijst in. Dit is een brutorespons van 39,8%. Na kwaliteitscontroles door de Vlaamse Statistische Autoriteit bedraagt de nettorespons 36,9% (139.470 personen). Hiervan vulde 32,0% de vragenlijst schriftelijk in en 68,0% online.

Hieronder kan je in twee Excel-bestanden de responsgraad per gemeente of stad raadplegen.
- Gemeentemonitor - respons per gemeente (< 1 MB)
- Stadsmonitor - respons per stad (< 1 MB)

De dertien centrumsteden kregen in het kader van de Stadsmonitor de mogelijkheid om extra bevragingen te laten uitvoeren om niet alleen resultaten op stadsniveau, maar ook op stadsdeelniveau te bekomen. Alle centrumsteden behalve Kortrijk deden beroep op deze mogelijkheid. Daar liggen de aantallen bijgevolg hoger.

Representativiteit naar geslacht, leeftijd en nationaliteit

In de steekproef is er een vertekening door de over- of ondervertegenwoordiging van bepaalde groepen. Vrouwen hebben de vragenlijst vaker ingevuld dan mannen. Bij de jongere leeftijdsgroepen tot 45 jaar is er een ondervertegenwoordiging. Er zijn minder personen van deze leeftijdscategorieën onder de respondenten dan in de werkelijke populatie. In de leeftijdsgroep van 55 tot 75 jaar daarentegen is er een oververtegenwoordiging. Zij hebben de vragenlijst vaker ingevuld dan de jongeren. Belgen hebben vaker deelgenomen aan de bevraging dan niet-Belgen.

Om de non-responsvertekening door de over- en ondervertegenwoordiging van bepaalde groepen te ondervangen, worden gewichten berekend voor de uiteindelijke steekproef. Die houden rekening met de leeftijd/geslacht-verdeling in de gemeenten en met de bevolkingsomvang.

De gewogen steekproef is representatief voor de kenmerken leeftijd en geslacht in elk van de gemeenten en voor alle 300 gemeenten samen. Voor kenmerken die samenhangen met leeftijd en/of geslacht zal de gewogen verdeling anders zijn dan de ongewogen verdeling. De (moeilijk of niet te bewijzen) assumptie is ook dat de gewogen verdeling een betere weergave biedt van de werkelijke verdeling dan de ongewogen verdeling. Omdat de kans op non-respons nog samenhangt met vele andere kenmerken, sluit deze weging niet alle non-responsvertekening uit.

Resultaten binnen een betrouwbaarheidsinterval

Bij onderzoeken die zich baseren op een steekproef om veralgemenende uitspraken te doen, moeten we rekening houden met een foutenmarge. Zo kan je op grond van een steekproef van 500 respondenten uit een gemeente niet beweren dat 85% van de inwoners tevreden is over een voorziening. Je kan wel zeggen dat tussen 83% en 88% van de inwoners tevreden is. Dit is het betrouwbaarheidsinterval. Daarvan kan je met een grote waarschijnlijkheid stellen dat het populatiepercentage, het werkelijke percentage voor alle inwoners van de gemeente, zich erin bevindt.

Voor nagenoeg alle gemeenten is de respons voldoende groot om betrouwbare en valide uitspraken te doen. Alleen voor Herstappe is de respons te klein. Voor deze gemeente zijn er daarom geen surveyresultaten, al worden de resultaten van de respondenten uit Herstappe wel meegenomen voor het berekenen van de surveyresultaten op het niveau van het Vlaamse Gewest. Voor een paar gemeenten is de respons aan de lagere kant (130-200 eenheden), maar laten de aantallen toch toe om uitspraken te doen, rekening houdend met een bredere foutenmarge.

Hoewel we op onze website en in het rapport 'Jouw gemeentescan' geen betrouwbaarheidsintervallen rapporteren, zijn voor alle surveyresultaten wel betrouwbaarheidsintervallen beschikbaar. Hoe groter het steekproefaantal, des te smaller het betrouwbaarheidsinterval en des te kleiner de foutenmarge waarmee rekening gehouden moet worden. Alle betrouwbaarheidsintervallen werden berekend met een betrouwbaarheid van 95%.

Hieronder kan je in twee Excel-bestanden de betrouwbaarheidsintervallen van alle indicatoren uit de burgerbevraging per gemeente of stad raadplegen.
- Gemeentemonitor - betrouwbaarheidsintervallen (< 1 MB)
- Stadsmonitor - betrouwbaarheidsintervallen (< 1 MB)

Hoe lees en interpreteer je de betrouwbaarheidsintervallen?

Voor Gemeente X zie je bijvoorbeeld dat in 2020 de tevredenheid over een bepaalde voorziening 71% bedraagt, met een betrouwbaarheidsinterval tussen 69% en 73%. In 2017 bedroeg de tevredenheid 69%, met een betrouwbaarheidsinterval tussen 67% en 71%. Er is een lichte overlap tussen de twee betrouwbaarheidsintervallen. Je kan hier bijgevolg niet spreken van een significant verschil tussen de twee metingen, want een score van 70% is een mogelijke waarde bij beide meetpunten.

Voor Gemeente Y daarentegen zie je bijvoorbeeld dat in 2020 de tevredenheid over die voorziening 83% bedraagt, met een betrouwbaarheidsinterval tussen 80% en 86%. In 2017 bedroeg de tevredenheid 75%, met een betrouwbaarheidsinterval tussen 73% en 77%. Hier is er geen overlap tussen de twee betrouwbaarheidsintervallen. Je kan hier bijgevolg spreken van een significant verschil tussen de twee metingen, en meer bepaald van een stijging.

Leggen we tot slot de percentages en betrouwbaarheidsintervallen van Gemeente X en Gemeente Y voor 2020 naast elkaar, dan is er opnieuw geen overlap tussen de twee betrouwbaarheidsintervallen. Je kan hier bijgevolg spreken van een significant verschil tussen de twee gemeenten. De tevredenheid in Gemeente Y ligt meer bepaald hoger dan in Gemeente X.

Meer info bij elke indicator uit de burgerbevraging?

Wil je weten hoe elke survey-indicator berekend is en welke vraagstelling gebruikt is? Dan kan je terecht bij het overzicht van de indicatoren. Hier kan je voor alle indicatoren uit de burgerbevraging meer informatie vinden.